Veel veranderverhalen beginnen met goede intenties. Een urgente opgave, een nieuwe verandervisie, een mooi vormgegeven document voor de buitenwereld, vol beloftes en doorkijkjes naar een betere toekomst.
En toch zie je in de praktijk vaak niets gebeuren. Mensen raken het overzicht kwijt. Ze denken dat iemand ander er van is. De mooie visie verliest haar kracht.
Dit ligt zelden aan een gebrek aan motivatie. Veel vaker ontbreekt het aan focus. We willen wendbaar worden. Innoveren. Verduurzamen. Inclusiever en mensgerichter werken. Meer samenwerken. Beter luisteren naar de burger. Opgavegericht werken. Toekomstbestendig, energieneutraal en digitaal vaardig worden. Het is allemaal belangrijk, en het moet allemaal nú.
Voor elke ambitie wordt een nieuw programma of team opgetuigd. En al die initiatieven doen een beroep op dezelfde lijnorganisatie, die ondertussen amper nog toekomt aan het ‘gewone werk’.
Vereenvoudiging is geen versimpeling
Focus betekent niet dat je de complexiteit ontkent. Verandering ís complex, zeker in organisaties waar belangen, structuren en mensen samenkomen. Focus betekent wel dat je bewust kiest welk deel van het verhaal nú aandacht krijgt.
Een veranderverhaal zonder focus probeert alles tegelijk te adresseren: strategie, cultuur, processen, systemen en gedrag. Het effect is voorspelbaar. Mensen haken af. Niet omdat ze niet willen, maar omdat ze niet meer weten waar te beginnen en wat er concreet van hen wordt gevraagd.
Breng je verhaal terug naar de kern
- Een krachtig veranderverhaal begint met een paar scherpe vragen:
- Wat is het échte probleem dat we vandaag moeten oplossen?
- Wat is de bedoeling?
- En voor wie doen we dit?
Het veranderverhaal gaat niet over symptomen. Niet over alles wat óók nog meespeelt. Het gaat over het onderliggende: datgene wat andere bewegingen op gang brengt, zodra je het helder hebt.
Een helder verhaal helpt mensen te begrijpen:
- waarom de verandering nodig is
- wat er op het spel staat als we niets doen
- wat er van hén wordt gevraagd, hier en nu
Hoe concreter, hoe beter. Abstracte ambities inspireren kort. Concreet gedrag verandert duurzaam.
Kies een eerste richting, geen eindbeeld
Veel organisaties communiceren een eindplaatje dat zo groot is dat niemand zich er nog toe kan verhouden. Het gevolg: niemand neemt eigenaarschap. Focus ontstaat juist wanneer je het eindbeeld loslaat en kiest voor een eerste richting. Wat is de volgende logische stap? Waar gaan we mee experimenteren? Wat laten we – bewust – nog even liggen?
Dat geeft rust. En vertrouwen.
Focus vraagt ook om lef
Focus aanbrengen betekent keuzes maken. En keuzes betekenen ook ‘nee’ zeggen. Tegen extra initiatieven. Tegen goedbedoelde zijpaden. Tegen die leidinggevende die toch graag nog iets wil toevoegen. Het is niet eenvoudig, maar dát is leiderschap in verandering.
Een scherp veranderverhaal is geen allesomvattend verhaal. Het is een verhaal dat mensen helpt hun energie te richten. Zodat verandering niet groter voelt, maar behapbaar wordt. Die mentale ruimte maakt beweging mogelijk.
