Praag staat bekend om haar prachtige historie. De oude binnenstad, de Burcht, de Karelsbrug, het oude stadhuis met zijn beeldschone astrologische klok en de vele kerken trekken jaarlijks miljoenen toeristen. Vooral ’s avonds, wanneer de historische gebouwen worden verlicht, krijgt de stad een sprookjesachtige uitstraling.
Maar terwijl ik door oude de straatjes slenter, zie ik het: de vernieuwing sijpelt tussen de eeuwenoude bakstenen door en neemt bezit van de buitenwijken. Ik zie social hubs, gebouwen vol start-ups, moderne architectuur, de hipste restaurants en nieuwe, bijna geruisloze trams. De binnenstad heeft amper stoplichten. Juist daardoor stromen voetgangers, auto’s en trams naadloos door. De leenfietsen en elektrische groene stepjes die veel steden overspoelen, kijken ondertussen werkeloos toe. Oude, verlaten auto- en machinefabrieken worden hergebruikt voor huisvesting en kunstcentra. En op verschillende plaatsen ploppen projecten op het gebied van stadslandbouw op.
De stad transformeert. Zonder het verleden te vergeten en zonder de toekomst uit het oog te verliezen. Het zet me aan het denken. Misschien mag er ook op het gebied van organisatieverandering wel wat meer oog zijn voor de historie. Voor de tradities, de kernwaarden, de culturele identiteit en de verhalen die een organisatie hebben gevormd. Voor het besef waartoe de organisatie ook al weer op aarde is, en voor wie er zo hard voor hebben gewerkt om tot dit punt te komen.
Nieuw is niet altijd beter. Oud ook niet. Steden en organisaties moeten zich blijven ontwikkelen, en zich aanpassen aan nieuwe trends, technologische ontwikkelingen, veranderende behoeften en maatschappelijke uitdagingen. Maar wel in balans met het bestaande. Het betekent dat duidelijk moet zijn waaróm een verandering nodig is en waarom nu, en het betekent dat een verandering meer moet behelzen dan een paar cosmetische ingrepen en een kick off waarop flink wordt uitgepakt. Het vereist een diepgaande heroverweging van processen, structuren, verbindingen en mindset, met aandacht voor de organisatietrots én een goed beeld van de stip waarnaar je op weg gaat en waarom dat nodig is.
Net zoals Praag haar historische charme behoudt terwijl het zichzelf vernieuwt en aanpast, moeten organisaties trouw blijven aan zichzelf en tegelijkertijd toekomstbestendig zijn. Hoe mooi eigenlijk, dat we het verleden, en de mensen die ons tot hier hebben gebracht, mogen blijven eren. Dat is best een stevig fundament om de toekomst op te bouwen.
